Budżet UE 2021-2027 – innowacje i przedsiębiorczość

Nowy plan budżetowy

Kończący się obecny budżet Unii Europejskiej przyniósł Polsce rekordowe korzyści. Planowany na lata 2021 – 2027 budżet UE będzie większy niż ostatnio, jednak zmieni się w nim rola Polski. Prawdopodobne jest, że nasz kraj zacznie więcej do budżetu wkładać niż z niego wyjmować. Związane to będzie z rosnącym PKB Polski, od czego uzależnione jest rozdzielanie środków z budżetu. Nie powinno to jednak wpłynąć na sytuację przedsiębiorców, gdyż między innymi wspieranie ich działalności pozostaje niezmiennie priorytetem w działalności UE. Oprócz stałych programów unijnych wspierających innowacje i przedsiębiorczość, będziemy mieli do czynienia z kilkoma nowymi.

Fundusz EFIS

Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych – jest to trzon wielkiego planu inwestycyjnego. Jego celem jest rozwiązanie problemu stagnacji gospodarczej i spadku inwestycji wynikającego z kryzysu gospodarczego. Fundusz zakłada pozyskiwanie środków od instytucji finansowych, korporacji czy osób prywatnych. Inwestycje są prowadzone na takich polach jak: innowacje i przedsiębiorczość, badania, rozwój. Program ma na celu pomóc również małym i średnim przedsiębiorcom w rozpoczynaniu działalności, rozwoju i ekspansji na rynki zagraniczne dzięki finansowaniu ryzyka. W perspektywie budżetowej 2021-2027 dostępne w ramach programu środki mają wzrosnąć z 315 mld EUR do prawie 500 mld EUR. Fundusz oferuje niskooprocentowane pożyczki bankowe lub poręczenia kredytów od instytucji/osób prywatnych. Kryteria wyboru beneficjenta są bardzo rygorystyczne, wiąże się to jednak z tym, że EFIS zajmuje się również inwestycjami obarczonymi większym niż zwyczajne ryzykiem.

Finansowanie badań naukowych i innowacji

Horyzont 2020 – najważniejszy instrument finansowania badań naukowych i innowacji. W obecnym budżecie przeznaczono na ten cel 75 mld EUR i wobec rosnącego zapotrzebowania na wymienione kwestie, które są priorytetem UE, w następnej perspektywie budżetowej możemy spodziewać się zwiększenia nakładów w tym kierunku. Program obejmuje etapy od przeprowadzania badań przez proces produkcyjny do wprowadzenia projektu na rynek. Już w 2015 roku w ramach programu uczestniczyło ponad 340 jednostek naukowych. W projektach brać udział mogą osoby prawne lub fizyczne tj. uczelnie wyższe, instytucje publiczne, fundacje, naukowcy, MŚP. Od 2014 do 2017 roku sfinansowano 13 tysięcy projektów w ramach tego programu.

Kierunek rozwoju

Wraz z zakończeniem roku 2020 i przyjęciem nowego budżetu, nakreślony zostanie kierunek rozwoju UE. Reforma instytucjonalna wydaje się być niezbędna w kontekście budżetu, aby uczynić go bardziej przejrzystym i elastycznym w obliczu zmieniającej się sytuacji międzynarodowej w jakiej operuje UE.

Dalsze plany

Budżet UE dotyczący programów wspierających innowacje i przedsiębiorczość zostanie rozszerzony. Kierując się przejrzystością, UE ma zamiar unifikować przepisy i nadawać jasność zasadom jakimi rządzą się programy wsparcia. W obszarze finansowania MŚP beneficjenci często nie zdają sobie sprawy, że kwalifikują się do wsparcia w ramach kilku programów jednocześnie. Mnogość oferty programów powoduje dezorientację potencjalnych wnioskujących. Ponadto, niektóre z programów powodują efekt wypierania – korzystanie z jednego instrumentu skutkuje obniżeniem zainteresowania innym. Nowy budżet UE skupi się na uelastycznieniu i nadaniu przejrzystości zasadom przyznawania dofinansowań, lepszą koordynacją instrumentów które często pokrywają się ze sobą lub wykluczają się. Komisja Europejska zastanawia się nad wprowadzeniem jednolitego zbioru przepisów dotyczących wsparcia finansowego na działalność MŚP w celu realizacji polityki przejrzystości i elastyczności budżetu.