82,5 mld euro dla Polski z budżetu UE

O budżecie

W wyniku przeliczenia cen stałych na bieżące zmianie uległy oszacowania budżetu. Wynegocjowana w lutym podczas szczytu Rady Europejskiej kwota 72,9 mld euro z polityki spójności dla Polski wzrosła około 13 proc. a zatem 82,3 mld euro. Ponadto, otrzymamy ponad 252 mln euro na wsparcie bezrobotnej młodzieży.

Ogólną sumę przyznanych Polsce funduszy przeliczono w oparciu o wskaźnik, uwzględniający prognozowany poziom inflacji. Tak też został określony przez Komisję Europejską dla Polski na poziomie 2 proc. w skali roku. Podstawową kwotę – ok. 82,3 mld euro – wyliczoną z uwzględnieniem maksymalnego pułapu, jaki może osiągnąć alokacja dla państwa członkowskiego (cappingu), wyznaczonego dla Polski na poziomie 2,35 proc. PKB, powiększają środki Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych. Jest to ponad 204 mln euro ze specjalnej linii budżetowej dla regionów, w których poziom bezrobocia młodzieży w wieku 15-24 lat przekracza 25 proc. Oznacza to, że Polska z budżetu polityki spójności na lata 2014-2020 otrzyma ponad 82,5 mld euro.

Założenia podstawowe

W ramach programów operacyjnych do dyspozycji przeznaczono 76,8 mld euro.  Celem stała się innowacyjność i konkurencyjność gospodarki. Uzyskamy poprawę spójności społecznej i terytorialnej. Dofinansowanie dotyczy podnoszenia sprawności jak też efektywności państwa. W programach Europejskiej Współpracy Terytorialnej do wykorzystania będzie ok. 700 mln euro. Dodatkowo otrzymamy środki z instrumentów oraz programów zarządzanych przez Komisję Europejską. Szacujemy, że około 4,1 mld euro z instrumentu Łącząc Europę, w celu wsparcia projektów infrastrukturalnych w obszarze transportu, energetyki i technologii informacyjnych. A także ok. 474,5 mln euro z Europejskiego Funduszy Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD) wydamy na programy, które zapewnią żywność dla osób najbardziej potrzebujących, odzież i inne podstawowe artykuły osobom bezdomnym. Skorzystamy także z części zarządzanej przez Komisję Europejską, ogólnej puli przeznaczonej na pomoc techniczną (ok. 287 mln euro) oraz dodatkowych funduszy na działania innowacyjne w dziedzinie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich (ok. 71 mln euro).

Plany na przyszłość

W latach 2014-2020 realizowanych będzie 6 krajowych programów operacyjnych. W tym jeden ponadregionalny dla województw Polski Wschodniej, a także 16 programów regionalnych. Samorządy województw będą zarządzać większą niż obecnie pulą europejskich pieniędzy. W latach 2007-2013 miały do dyspozycji ok. 25 proc. wszystkich środków dla Polski, w nowej perspektywie będzie to niemal 40 proc. całej puli.

Parlament Europejski przyjął nowy siedmioletni budżet 2014-2020

We wtorek, 19 listopada 2013 r., po miesiącach złożonych negocjacji, Parlament zaakceptował długoterminowy siedmioletni budżet 2014-2020. Wszystkie warunki wymienione przez PE w lipcowej rezolucji, którą przedstawiono w następstwie negocjacji z Prezydencją litewską w Radzie, zostały spełnione.

Całkowity budżet na następne siedem lat wynosi 960 miliardów euro na pokrycie zobowiązań oraz 908 miliardów euro na płatności (w cenach z roku 2013). Dla Polski przewidziano 105,8 mld euro, w tym na politykę spójności 72,9 mld euro, a na politykę rolną 28,5 mld euro w ciągu siedmiu lat. Tym samym Polska otrzyma o ok. 4,5 mld euro więcej niż w latach 2007-2013 i będzie największym odbiorcą unijnych funduszy.

Rozwiązany problem niedoborów w płatnościach

Przede wszystkim Parlament chciał rozwiązać problem powracających corocznie niedoborów w płatnościach, które powodowały, że, w latach ubiegłych, Komisja nie mogła wywiązać się ze swoich zobowiązań finansowych, aby nie zaczynać nowej perspektywy finansowej z niezapłaconymi rachunkami. Państwa członkowskie zgodziły się dodać 3,9 miliarda euro do budżetu na rok 2013.

Podstawy prawne programów finansowanych przez UE ustalone

Po drugie, Parlament nalegał, aby wszystkie podstawy prawne dla licznych programów UE, zostały ustalone na bazie współdecyzji, pomiędzy Parlamentem a Radą. Tak się stało, dzięki czemu programy te będą przedmiotem głosowań podczas obecnej sesji plenarnej.

Grupa Robocza Wysokiego Szczebla ds. „zasobów własnych”

Po trzecie, Parlament chciał utworzenia Grupy Roboczej Wysokiego Szczebla zajmującej się „zasobami własnymi” UE, w celu zreformowania porozumień dotyczących dochodów własnych Unii, ponieważ obecny system pełen wyjątków, rabatów, różnych źródeł finansowania oraz zależny od budżetów narodowych, stał się niemożliwy do wyjaśnienia. Państwa członkowskie zgodziły się na stworzenie takiej grupy i wkrótce rozpocznie ona swoją pracę.

Każde euro dobrze wykorzystane

W porozumieniu z lipca 2013 roku, Parlament zabezpieczył niektóre z priorytetów przedstawionych w mandacie negocjacyjnym. Między innymi, prawie całkowitą elastyczność budżetu, pozwalającą na „przesuwanie” niewykorzystanych środków pomiędzy okresami oraz kategoriami wydatków. Elastyczność ta jest potrzebna, aby każde euro z budżetu UE, zostało użyte tam, gdzie jest najbardziej potrzebne, zwłaszcza w obecnej sytuacji zmniejszających się budżetów rocznych.

Przegląd śródokresowy

Kolejnym osiągnięciem Parlamentu było włączenie do porozumienia klauzuli o przeglądzie w połowie okresu, która nakłada na Komisję Europejską obowiązek przeglądu funkcjonowania wieloletnich ram finansowych UE (MFF), w 2016, z uwzględnieniem sytuacji gospodarczej w tym okresie. Istotnym elementem przeglądu będzie próba połączenia okresu trwania MFF, wynoszącego obecnie 7 lat, z kadencją instytucji UE, wynoszącą 5 lat. Przeglądowi towarzyszyć będzie wniosek legislacyjny o rewizję budżetu.

Kolejne kroki i rezultaty głosowania

Rada przyjmie MFF, jako punkt A, 2 grudnia podczas Rady ds. Konkurencyjności

Rezultaty głosowania: rozporządzenie na temat MFF zostało przyjęte 537 głosami za, przy 126 głosach przeciw i 19 wstrzymujących się od głosu. Towarzyszące MFF Porozumienie Międzyinstytucjonalne zostało przyjęte 557 głosami za, przy 118 głosach przeciw i 11 wstrzymujących się od głosu.

Źródło: Parlament Europejski

Wstępne założenia nowego działania proeksportowego w ramach PO IR 2014-2020

Mimo znacznego wzrostu wolumenu zagranicznej wymiany handlowej w ciągu ostatnich kilkunastu lat, nadal ponad 2/3 polskich przedsiębiorstw nie prowadzi działalności eksportowej. Przeważającym kierunkiem internacjonalizacji polskiej gospodarki są rynki Unii Europejskiej, przy niskiej popularności rynków krajów trzecich. Znaczną część aktywności eksportowej można przypisać firmom dużym, najczęściej z udziałem kapitału zagranicznego. Ustalono wstępne założenia nowego działania proeksportowego w ramach PO IR 2014-2020.

MŚP w bardzo ograniczonym stopniu podejmują działania z zakresu internacjonalizacji. Dlatego konieczne jest stworzenie zestawu instrumentów pozwalających w szczególności MŚP na przełamanie barier wejścia na rynki zagraniczne. Jest to szczególnie istotne dla podmiotów prowadzących działalność badawczo-rozwojową, gdyż wpływa pozytywnie na opłacalność wdrożenia innowacji.

W ramach instrumentu realizowane będą projekty systemowe i pilotażowe, obejmujące działania, takie jak:

  • programy promocji branżowej i ogólne, służące zwiększeniu dostępu przedsiębiorców do tradycyjnych oraz perspektywicznych rynków, ukierunkowane na sektory gospodarki o najwyższym potencjale eksportowym (sektory wpisujące się w krajową strategię inteligentnej specjalizacji);
  • identyfikacja innowacyjnych projektów firm o wysokim potencjale umiędzynarodowienia (born global) oraz rozwój działalności przedsiębiorstw w międzynarodowych sieciach instytucji otoczenia biznesu (np. w wiodących międzynarodowych parkach i inkubatorach technologicznych);
  • świadczenie na rzecz innowacyjnych przedsiębiorstw specjalistycznych usług doradczych w zakresie internacjonalizacji – usługi te obejmować mogą m.in.: wycenę oferty przedsiębiorstw przez zagraniczne fundusze kapitałowe, nawiązywanie współpracy z potencjalnymi zagranicznymi inwestorami, badanie potencjalnych kontrahentów pochodzących z państw spoza UE, opracowanie strategii ekspansji na rynki globalne;
  • zwiększenie dostępu do baz informacji naukowej i gospodarczej.

Z uwagi na charakter instrumentu, nie przewiduje się wsparcia projektów o charakterze infrastrukturalnym.

Typy beneficjentów:

  • beneficjenci ostateczni – przedsiębiorstwa z sektora MŚP, organizacje zrzeszające przedsiębiorców, IOB, klastry;
  • beneficjenci systemowi – jednostki administracji publicznej lub wyłonione podmioty odpowiadające za realizację działań o charakterze systemowym i pilotażowym.

Terytorialny obszar realizacji: cała Polska.

Forma wsparcia: dotacja.

Źródło: Program Operacyjny Inteligentny Rozwój, 2014-2020, Projekt 2.0, Warszawa, czerwiec 2013 r.

Perspektywa finansowa UE na lata 2014-2020 – spotkanie informacyjne

14 października br. odbyło się spotkanie informacyjne w Krajowej Izbie Gospodarczej odnośnie perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020. Firmę Paszport do Eksportu reprezentował nasz Specjalista ds. Sprzedaży p. Piotr Snopek.

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego kończy właśnie ostatnie konsultacje nad wszystkimi programami, z których Polacy skorzystają w przyszłej perspektywie finansowej. Co będzie priorytetem i jak będziemy mogli skorzystać z tych środków – o tym mówiła Minister Elżbieta Bieńkowska podczas spotkania z przedsiębiorcami, które odbyło się 14 października w siedzibie Krajowej Izby Gospodarczej.

Polska po raz kolejny będzie największym beneficjentem środków unijnej polityki spójności. Trafią do nas prawie 73 miliardy euro, z łącznej puli 325 miliardów euro. Kurek wkrótce jednak zostanie przykręcony. Zgodnie z założeniami od 2020 r. Polska stanie się krajem rozwiniętym i na tyle bogatym, żeby w skromniejszym zakresie korzystać z polityki spójności.

W trakcie spotkania Pani Minister wyjaśniła m.in. zasady wsparcia dla przedsiębiorstw w ramach programów: Infrastruktura i Środowisko, Inteligentny Rozwój, Wiedza, Edukacja, Rozwój oraz Polska Cyfrowa. Zostały również przedstawione zasady podziału form wsparcia na instrumenty zwrotne i dotacje bezpośrednie.

Odwrót od centrali

W nowej perspektywie największą zmianą będzie znaczna decentralizacja funduszy. Urzędy marszałkowskie otrzymają dofinansowanie większe o 15% – z obecnego 25% na 40% całej kwoty przyznanej Polsce w nowej perspektywie. Oznacza to, że spadnie na nie również znacznie większa odpowiedzialność za m.in. programy dotujące przedsiębiorców. A mniejsza kwota trafi do dyspozycji instytucji, takich jak Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Ograniczone zostaną projekty systemowe, jak również pewne typy działań, które są już w przeważającej części zrealizowane jak np. kanalizacja w ramach infrastruktury środowiskowej.

Pułapka średniego dochodu

Polska gospodarka – jak zwrócił uwagę Prezes KIG Andrzej Arendarski – zbliża się do poziomu, w którym zagrożenie utknięcia w „pułapce średniego dochodu” zaczyna być realne. Tania siła robocza, wysoki zwrot z inwestycji, a przede wszystkim odtwarzanie rozwiązań technicznych krajów rozwiniętych wyczerpują się jako model gospodarczy. Zbliżamy się do osiągnięcia średniego poziomu dochodów krajów rozwiniętych. Wiąże się z tym wzrost kosztów pracy, jak również nasycenie inwestycyjne, wzrastające koszty importu innowacyjnych rozwiązań, co w przyszłości może doprowadzić do stagnacji, a nawet recesji. Dlatego tak wiele zależy od właściwego wykorzystania ostatniego dużego dofinansowania z UE.

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, zapewnia, że troska o rozwój innowacji była jednym z głównych priorytetów rozdzielenia funduszy. Większość z nich zostanie przeznaczona na badania i rozwój, od pomysłów i prototypów po wdrażanie i patentowanie produktów i rozwiązań technologicznych. Istotnym krokiem będzie skierowanie funduszy przeznaczonych wcześniej na rozwój infrastruktury ośrodków akademickich do konsorcjów naukowo-biznesowych, w których liderami będą przedsiębiorcy. Minister Bieńkowska prognozuje, że stworzone instrumenty doprowadzą polską gospodarkę do zwiększenia inwestycji na badania i rozwój z 0,8% PKB na 1,8%.

Dotacje czy pożyczki?

Minister Bieńkowska poinformowała również, że w nowej perspektywie znacznie większa kwota zostanie przeznaczona na instrumenty zwrotne – z obecnego 1% na niespełna 10%. MRR swoją decyzję podjął w oparciu o zgłaszane przez część środowisk biznesowych opinie, które wskazywały, że bezzwrotne formy pomocy finansowej w sposób mniej efektywny stymulują przedsiębiorców, a tym samym nie generują długotrwałych podstaw wzrostu gospodarczego. Jak twierdzą niektórzy analitycy – gdyby nie istniały fundusze, prywatni przedsiębiorcy lokowaliby swoje pieniądze w inne przedsięwzięcia, prawdopodobnie bardziej efektywne i produktywne. Minister Bieńkowska przyznała, że trudniejsze do zrealizowania będą również procedury ubiegania się o dofinansowanie.