Brexit oznacza zwłaszcza proces opuszczania przez Wielką Brytanię struktur Unii Europejskiej. Początek wyjścia nastąpił w rezultacie referendum w czerwcu 2016 roku. A zatem Wielka Brytania opuściła Unię Europejską 31 stycznia 2020 o godz. 23:00 GMT.

Brexit is happening.

Wpisy

Budżet Unijny na lata 2021–2027

/0 Komentarze/w /Autor

Odbudowa gospodarki

W 2018 roku pisaliśmy o wsparciu eksportu w ramach budżetu unijnego 2021 – 2027. Wówczas nikt nie przypuszczał, że globalne zagrożenie wirusem COVID-19 niemal całkowicie sparaliżuje światową gospodarkę. W związku z tym nowy, siedmioletni budżet UE na lata 2021-2027 w wysokości 1 074,3 mld euro został zasilony o dodatkowe 750 mld euro z tymczasowego instrumentu odbudowy gospodarczej NextGenreationEU, który ma na celu pobudzenie europejskiej gospodarki po kryzysie spowodowanym pandemią. Ponad połowa łącznej sumy 1 974,3 mld euro ma wesprzeć modernizację Unii Europejskiej poprzez badania naukowe i innowacje, cyfryzację oraz walkę ze zmianami klimatycznymi. Jest to największy jak do tej pory pakiet środków, jaki został wydzielony z unijnego budżetu. W ramach funduszu Polska otrzyma jak dotąd rekordowe dofinansowanie w wysokości 124 mld euro w formie dotacji oraz 34 mld euro w formie pożyczki.

W kierunku ujednolicenia rynku

Dzięki nowemu budżetowi Unii Europejskiej przedsiębiorstwa będą mogły czerpać pełne korzyści ze sprawnie funkcjonującego jednolitego rynku. Fundusze unijne od lat pobudzają współpracę między instytucjami badawczymi a biznesami, dzięki czemu firmy mogą wprowadzać na rynek nowe, innowacyjne produkty i usługi. W porównaniu do lat poprzednich po raz kolejny wzrośnie wysokość budżetu na finansowanie eksportu innowacyjnych produktów. W ramach nowego funduszu UE przewiduje się przeznaczyć aż 132,8 mld euro na działania mające wesprzeć wzrost i pobudzić konkurencyjność europejskich małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) na zglobalizowanych rynkach. Oznacza to kontynuację programu COSME, którego celem jest między innymi wzmocnienie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw oraz zapewnienie im lepszego dostępu do finansowania i świadczenia usług wspierania biznesu. Sektor MŚP może liczyć na bezzwrotne dotacje z funduszu InvestEU, który zostanie zasilony o dodatkowe 2 mld euro. Ponadto możemy spodziewać się usprawnienia wymian handlowych i świadczenia usług z naciskiem na internacjonalizację oraz podniesienie konkurencyjności MŚP. Po raz pierwszy program PO Polska Wschodnia będzie dodatkowo obejmował województwo mazowieckie (bez Warszawy i 9 otaczających ją powiatów).

Nowe programy

Unia Europejska planuje wesprzeć przemysł rolno-spożywczy i przyczynić się do zwiększenia eksportu europejskiej żywności do państw trzecich. Jest to dobra wiadomość dla Polski, która po opuszczeniu UE przez Wielką Bretanię została szóstym producentem żywności w Europe pod względem wielkości produkcji. Polska będzie mogła liczyć na 28,5 mld euro ze Wspólnej Polityki Rolnej. Dodatkowo w ramach programu „Nowy ład dla konsumentów” zadba się o kilka obszarów współdziałania między przedsiębiorstwami i konsumentami. Kupującym w Internecie zagwarantowana zostanie ochrona praw konsumenckich oraz dostęp do środków odwoławczych w przypadku naruszenia praw. Dodatkowo, program wprowadzi skuteczne kary i jasne przepisy dotyczące kwestii podwójnej jakości produktów zapewniając wysoki poziom przejrzystości i bezpieczeństwa kupującym.

Łagodzenie skutków pandemii

Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności gospodarki NextGerenationEU o wartości 750 mld EUR wesprze inwestycje publiczne i reformy w państwach członkowskich. Wdrążone zostaną dotacje i pożyczki, pomagające państwom w radzeniu sobie z gospodarczymi i społecznymi skutkami pandemii Covid-19, a także z wyzwaniami związanymi z transformacją ekologiczną. Pomimo dobrej sytuacji polskiej gospodarki na tle krajów europejskich w obliczu pandemii, Polska będzie jednym z największych beneficjentów. W ramach NextGerenationEU trafią do nas środki w wysokości około 3 mld euro. Jednym z pozytywnych skutków pandemii Covid-19, jest przyspieszenie cyfryzacji. Nowy program o nazwie „Cyfrowa Europa” wesprze wdrażanie technologii, sztucznej inteligencji i cyberbezpieczeństwa. Kolejnym obszarem europejskich inwestycji jest sektor zdrowotny, który okazał się kluczowym w walce z wirusem Covid-19. W zakresie innowacji i badań naukowych budżet programu „Horyzont Europa”, który w kończącej się perspektywie nazywa się „Horyzont 2020”, zostanie zwiększony o 30%. Ponadto, nowy Europejski Fundusz Obronny zadba o bezpieczeństwo granic, wesprze zarządzanie migracjami oraz promowanie skuteczności i innowacyjności unijnej bazy obronnej. W ramach wsparcia pomocy granicznej zostanie zatrudnionych 10 000 dodatkowych funkcjonariuszy.

Zasoby unijne

Wyjście z UE trzeciego największego płatnika netto – Wielkiej Brytanii spowodowało znaczny wzrost składek państw członkowskich. W celu odciążenia krajów z dodatkowych kosztów UE postarała się o znalezienie nowych źródeł dochodu. Zostaną wprowadzone nowe zasoby własne w postaci wkładu pochodzącego z niepoddawanych recyklingowi plastikowych opakowań. Przewiduje się, że kolejne zasoby będą czerpane z unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, opłaty cyfrowej czy mechanizmie dostosowania granicy emisji dwutlenku węgla. Dodatkowo do 2024 roku powstanie nowa podstawa opodatkowania osób prywatnych w postaci podatku od transakcji finansowych i wkładu finansowego związanych z sektorem przedsiębiorstw. Budżet o wysokości 5 mld euro zasili kraje i sektory gospodarki które zostały dotknięte Brexitem. Ponad to, regiony wysokoemisyjne, które ucierpią z powodu europejskiej polityki klimatycznej otrzymają dofinansowania z nowo stworzonego Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.

Podsumowując, wynegocjowane w ramach budżetu środki finansowe to bardzo dobra nowina dla polskich przedsiębiorców. Po raz kolejny szczególnie wyróżniony został sektor MŚP, który może liczyć na dotacje i pożyczki na rozwój i internacjonalizację w ramach programów, takich jak COSME czy InvestEU. Priorytetem nowych ram budżetowych na lata 2021-2027 jest załagodzenie skutków pandemii poprzez zapewnienie skutecznych działań w celu wsparcia obywateli i przedsiębiorstw. Kolejnym krokiem będzie przygotowanie przez polskie władze szczegółów programów operacyjnych. Rozpoczęcie perspektywy finansowej i uruchomienie konkursów dla przedsiębiorców nie nastąpi wcześniej jak w 2022 r.

Polski eksport wobec Brexitu

/0 Komentarze/w /Autor

normal 300x110 Polski eksport wobec BrexituOd czasu akcesji Polski do struktur Unii Europejskiej, wśród polskich przedsiębiorstw można zaobserwować wzrost aktywności na rynkach zagranicznych. Ma to ścisły związek z unijną polityką gospodarczą zakładającą cztery swobody na wewnętrznym rynku europejskim. W strukturze geograficznej handlu zagranicznego polskich przedsiębiorstw dominującą rolę odgrywa UE – polski eksport w 80% odbierają kraje członkowskie Unii Europejskiej. Tworzyło to 180 mld EUR wartości w 2015 roku. W 2017 roku Wielka Brytania była trzecim największym odbiorcą polskich towarów – 6,4% udziału w całkowitym eksporcie. W latach 2002 – 2013 rósł on nieprzerwanie. W 2006 roku na rynek brytyjski trafiły towary z Polski o wartości 5 mld EUR, natomiast w 2015 roku wartość ta wynosiła już 12,1 mld EUR. Analizując powiązania gospodarcze Polski i Zjednoczonego Królestwa nie sposób nie wspomnieć również o powiązaniach. Wielka Brytania jest największym skupiskiem polskiej emigracji w Europie. Wymienione wyżej czynniki pokazują, że Polska jest istotnym partnerem gospodarczym dla Polski. Jak zatem na polski eksport wpłynie Brexit?

Wielka Brytania wpływ Brexitu odczuła już w dniu ogłoszenia wyników referendum przesądzającego o jej wyjściu ze struktur UE. Decyzja 51% biorących udział w referendum Brytyjczyków poskutkowała natychmiastowym spadkiem wartości funta. Widmo Brexitu odniosło także negatywny wpływ na inflację: od sierpnia 2017 roku do stycznia 2018 wzrosła o 3%. Wzrost inflacji przy braku wzrostu nominalnej płacy oraz spadku wartości funta poskutkowały obniżeniem stopy życiowej Brytyjczyków. Spadek pewności prawa i warunków brytyjskiego wyjścia z UE sprawił, że inwestorzy mniej chętnie lokują swój kapitał w brytyjskich firmach. Niepewna jest zatem przyszłość relacji handlowych Wielkiej Brytanii z Polską, gdyż w dużej mierze ta kwestia będzie zależna od kształtu jaki przybierze partycypacja Wielkiej Brytanii w rynku europejskim.

Analizując powiązania gospodarcze Wielkiej Brytanii i Polski nasuwają się następujące wnioski dotyczące Brexitu: z punktu widzenia polskich eksporterów korzystne byłoby utrzymanie obecnego statusu. Konsekwencje wyjścia Wielkiej Brytanii ze struktur UE Polska odczuje też przez pryzmat wspólnego budżetu państw unijnych. Zjednoczone Królestwo jest płatnikiem netto do budżetu unijnego z wpłatami na poziomie 10 mld GBP, natomiast  Polska jest przy obecnym budżecie jego największym beneficjentem. Wyjście Wielkiej Brytanii oznacza dla Polski większą składkę do budżetu. Dla polskich eksporterów może to oznaczać potencjalnie mniejsze środki przeznaczone na dofinansowania działalności eksportowej. Zmniejszona może zostać skala pomocy w ramach Funduszy Strukturalnych, Funduszu Spójności oraz Wspólnej Polityki Rolnej.

Jedną z obaw, której czoło musi stawić polski eksport jest nieświadomość co do kształtu handlowej części przyszłej umowy z UE. Obecnie polskie jak i brytyjskie towary korzystają z ruchu bezcłowego na obszarze jednolitego rynku. Zagrożeniem dla tego stanu rzeczy jest możliwość wprowadzenia ceł na towary europejskie do Wielkiej Brytanii. Możliwym zagrożeniem dla polskich eksporterów w kontekście Brexitu może być także spadek popytu brytyjskich firm i konsumentów na towary i usługi z Polski. Struktura handlu Wielkiej Brytanii jest o wiele bardziej zróżnicowana w porównaniu do Polski. Jej partnerzy handlowi mają potencjał do ewentualnego zastąpienia udziału polskich i europejskich producentów w handlu w przypadku wejścia w życie niekorzystnych regulacji handlowych. Jest to powód do obaw dla polskich eksporterów, gdyż Wielka Brytania jest dla Polski trzecim największym odbiorcą towarów, a także ze względu na relatywnie niewielką dywersyfikację odbiorców polskich towarów.

Jak wspomniano na początku artykułu, 80% wartości polskiego eksportu jest skierowana do państw zachodniej i środkowej Europy, co sprawia że jedynie 20% eksportu skierowane jest na rynki nieeuropejskie. Aby należycie zabezpieczyć się przed negatywnymi skutkami Brexitu, polscy eksporterzy obecni w Wielkiej Brytanii powinni rozważyć wejście na inne niż dotychczas rynki. Szczególnie w tym względzie polecany jest rynek azjatycki, którego udział w polskim eksporcie do 2015 roku nie przekroczył nawet 6,5%. Firmy obecne w Wielkiej Brytanii powinny zatem poszukać alternatywnych rynków zbytu w UE jak i poza nią.

Podsumowując, wyjście Wielkiej Brytanii z UE nie pozostanie bez wpływu na polski eksport do tego kraju. Chociaż nie należy obawiać się znacznego pogorszenia relacji handlowych z Wielką Brytanią, warto mieć na uwadze potencjalne zagrożenia płynące z tego wydarzenia. Będą to między innymi zmniejszenie się budżetu unijnego, co wpłynie na ilość pieniędzy otrzymanych przez Polskę. Brak pewności do regulacji w przyszłej umowie handlowej Wielkiej Brytanii z UE. Także potencjalne wprowadzenie ceł oraz ograniczeń w przepływie ludzi i kapitału, spadek popytu w Wielkiej Brytanii na polskie towary. Należy jednak równocześnie wspomnieć, że Brexit jest jeszcze kwestią otwartą i nie należy obawiać się gwałtownego pogorszenia relacji handlowych. Warto jednak podjąć kroki zmierzające do zabezpieczenia działania swojej firmy w nowych realiach aby zminimalizować potencjalne negatywne skutki.